Terwijl de aandacht naar de bovenstroom uitgaat, bepaalt de onderstroom het resultaat. Dat geldt zowel voor de individuele mens als voor een team of organisatie. De ijsberg geeft een duidelijk beeld. Zo’n 10 procent is goed zichtbaar, zo’n 30 procent is half zichtbaar en zo’n 60 procent is niet zichtbaar. En juist die verborgen onderkant is de oorzaak van een burn-out of turnaround.

Het innerlijk van de mens is, net als de cultuur van een organisatie, een krachtbron. Intrinsieke motivatie geeft energie en gedeelde waarden zorgen voor synergie. Zo leidt inspiratie tot verantwoordelijkheid.

Navigeren op de onderstroom, hoe doe je dat? Allereerst door je bewust te zijn van jezelf en van je omgeving. Als je weet wat er in jou en de mensen omje heen leeft, kun je daarop inspelen. Dat vergt sensitiviteit maar ook moed om lastige kwesties te adresseren. Door dicht bij jezelf te blijven en in je kracht te staan, kun je de ingewikkeldste zaken oplossen: authenticiteit is het fundament van bewust leiderschap.

In een team of organisatie zijn mensen de kritische succesfactor. Door niet alleen te denken en te doen, maar ook te voelen, kun je de onderstroom in de bovenstroom verankeren.